Մամուլ
Կրթության պահանջմունքը վարձի խնդիրը չէ
Անցնող շաբաթ Ազգային ժողովը ընդունեց օրինագիծ, որը հնարավորություն է տալիս ուսանողներին ոչ թե կիսամյակը մեկ վճարել ուսման դիմաց, այլ՝ ամիսը մեկ: Մեղմ ասած, մեր կրթության խնդիրները շատ ավելի խրթին են, քան բուհերի ուսանողների վարձավճարների գրաֆիկը: Որպեսզի ձեզ տրամադրենք լուրջ զրույցի, բերենք մեկ օրինակ՝ Հայաստանի Հանրապետության 10-րդ դասարանի «Հասարակագիտություն» առարկայի գրքից մի հատված:
Տղամարդկանց հինգ հիմնական պահանջմունքներն ամուսնության ոլորտում.
- Սեռական բավարարվածություն
- Հանգստի ուղեկից
- Հմայիչ կին
- Տնային տնտեսության վարում
- Հիացմունք
Կանանց հինգ հիմնական պահանջմունքներն ամուսնության ոլորտում.
- Քնքշություն
- Խոսելու, զրուցելու հնարավորություն
- Ազնվություն և անկեղծություն
- Ֆինանսական աջակցություն
- Ընտանիքին նվիրվածություն
13 տարվա ամուսնական կյանքից հետո մտածում եմ տեղեկացնել կնոջս այս «հիասքանչ» պահանջմունքների մասին: Միգուցե դասագիրքը գրողները իսկապես հասկացել են ամուսնական կյանքի բոլոր գաղտնիքները, իսկ մենք դոփում ենք տեղում: Յուրաքանչյուր «պահանջմունքի» մասին, իհարկե, կարելի է թեզ գրել, բայց այս անգամ բավարարվենք ուղղակի խայտառակ իրականությունը արձանագրելով: Իսկ եթե ավելի լուրջ, ապա ասեմ, որ կրթական ռեֆորմները Հայաստանում իսպառ բացակայում են, ու դա մեր գլխին ահավոր պատուհաս է դառնալու, բայց, ինչպես կասեր դասականը, ամեն ինչ հերթով:
Կրթության և գիտության նախարարությունը ինչո՞վ է զբաղված
Մեծ հաշվով առնվազն վերջին 20 տարվա ընթացքում ԿԳՆ-ն եղել է, լավ, թե վատ, միայն կրթության նախարարություն: Գիտության խնդիրները ընդհանրապես չեն լուծվել: Գիտական ինստիտուտների շենքերը և նրանց սարքավորումները մնացել են գրեթե նույն սովետական մակարդակին, եթե չհաշվենք, որ ոմանց հաջողվել է միջազգային դրամաշնորհներ «կպցնել», որպեսզի քարշ տան իրենց ճղճիմ գոյությունը միջին 75 000 դրամ աշխատավարձով: Այնպես որ, ԿԳՆ չէր, ԿՆ էր: Շուտով հեղափոխության մեկ տարին է, իսկ մենք այդպես էլ չտեսանք գիտության ռազմավարություն, գիտնականների հետ երկխոսություն կամ որևէ դրական ազդակ: Մեր դարդերը քիչ էին, հիմա էլ նախարարությունների թվի կրճատման հետևանքով ունենալու ենք արդեն Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարություն: Կրթության ու գիտության հարցերը դորդ ու բեշ էինք արել, մշակույթն ու սպորտն էլ վրա հասան:
ԿԳՆ-ի մեկ տարվա արածը
Կրթության ոլորտում տեղի ունեցան տեսչական մարմնին հարիր գործողություններ: Վերջին զանգեր չեն լինի, բռնենք ԽԾԲ-ներին (խնամի, ծանոթ, բարեկամ), «Այբ» դպրոցին գումար չտանք և այլն: Չեմ կարծում, որ այսպիսի պրոֆիլակտիկ աշխատանքները պետք է իրականացվեին նախարարի մակարդակով: Հանգիստ կարելի էր կրթական տեսչական մարմնին վստահել: Որպեսզի վերջնականորեն ձեզ համոզեմ ԿԳՆ-ի մակերեսային գործունեության մեջ, բերեմ ևս մեկ օրինակ: Պայուսակները պետք է թեթևանան: 21-րդ դարում գրքերը շատ արագ են հնանում: Կարելի էր վաղուց էլեկտրոնային պլանշետի մակարդակով լուծել այս խնդիրը: Փաստ է, որ մեր երեխաները ավելի հմտացած են էլեկտրոնային սարքերի օգտագործման հարցում:
Իսկ բովանդակային առումով ես՝ որպես ծնող, արդեն ունեմ խնդիր իմ 6-րդ դասարանցի որդու հետ, ով անկեղծորեն չի հասկանում, թե ինչու պետք է հստակ հիշի իրադարձությունների տարեթվերը, եթե այդ ամենը շատ հեշտ կարելի է գտնել համացանցում: Ու խնդիրը այն է, որ ընդամենը 4 տարի անց, եթե այսպես շարունակվի, ես պետք է իր հետ քննարկեմ տղամարդկանց հինգ հիմնական պահանջմունքներն ամուսնության ոլորտում: Ասում եմ ես, բայց դուք, հարգելի՛ ընթերցող, հուսամ, հասկանում եք, չէ՞, որ ձեր գլխին էլ է այս դամոկլյան սուրը կախված:
Բուհական թյուրիմացությունը
Դուք գիտե՞ք՝ որն է հայկական բուհերի հիմնական առանձնահատկությունը, եթե փորձենք համեմատել զարգացած երկրների հետ: Հայաստանի բուհերում հիմնականում դասավանդում են նրանք, ովքեր ուզում են դասավանդել, այլ ոչ երբեք նրանք, ովքեր տվյալ մասնագիտության կամ ոլորտի մեջ բարձունքների են հասել: Բերենք տիպիկ սյունիքյան օրինակ: Ո՞վ է դասավանդում Երևանի ճարտարագիտական համալսարանի հանքարդյունահանմանը վերաբերող ֆակուլտետներում: Ով ասես, բացի Հայաստանի թիվ 1 հանքարդյունահանողի՝ ԶՊՄԿ-ի գործնական մասնագետներից, ում սխալը կարող է միլիոններ արժենալ ընկերության համար: Համալսարանը ուղղակի պարտավոր է համագործակցել ոլորտում ամեն օր կոփվող մասնագետների հետ, սակայն մենք չենք ուզում այս խզումը վերացնել: Ժամանակակից հանքարդյունաբերողները և ժամանակակից կրթությունը չպետք է կիլոմետրերով միմյանցից հեռու գտնվեն: Իրականում, բոլոր ոլորտներում է այս խնդիրը: Հայաստանում իրական կյանքի մարտահրավերներին պատրաստ շրջանավարտներ ոչ մի համալսարան չի պատրաստում, դե իսկ գիտական գիտելիքների և գիտության մասին արդեն կարիք էլ չկա ևս մեկ անգամ խոսել:
Խելքը կրթությունով է
Ժամանակակից աշխարհում բոլորը գլուխ են ջարդում բարդ խնդիրների լուծման համար: Բարդ խնդիրներ լուծելու հնարավորությունը կոչվում է ինտելեկտ: Եթե մենք խելքներս գլուխներս չհավաքենք, ապա ևս մեկ անգամ կմնանք պատմության էջերում Անիի ավերակների տարբերակով: Անձամբ ես տարբերակում եմ ինտելեկտի չորս ձևաչափ: Դուք ուշադիր կարդացեք և եզրակացրեք, թե մեր Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը հատկապես որ մեկն է փորձում զարգացնել ձեր երեխաների մոտ առկա կրթական համակարգում:
- Դասական ինտելեկտ - տրամաբանություն, խնդիրներ լուծելու ունակություն, ստեղծագործական միտք, ռազմավարական մտածողություն:
- Ձեռքբերովի ինտելեկտ - Էներգիայով լի ու կենտրոնացվածություն ապահովող մտածողություն, կամքի ուժ, էմոցիաների վերահսկողություն
- Սոցիալական ինտելեկտ - համոզիչ լինելը, սոցիալական շփման հմտություններ
- Դինամիկ ինտելեկտ - հիշողություն, գիտելիք, նոր գիտելիքներ ստանալու հմտություն:
Մարդիկ բաժանվում են խելացիների և հիմարների, պետք չէ ձևեր թափել, թե բոլոր մարդիկ ինտելեկտով հավասար են: Գնալով՝ խելացի մարդիկ ավելի ու ավելի են հարստանում: Գնալով՝ մենք ավելի ու ավելի ենք սոցիալապես հետ ընկնում զարգացած երկրներից, որտեղ կրթությունը և գիտությունը զարգացած են: Շուտով հեղափոխության մեկ տարին է լրանում, իսկ մենք գիտության զարգացման փոխարեն մեր երեխաներին դասավանդում ենք կեղծ գիտելիքներ ի դեմս Տղամարդկանց և կանանց հինգ հիմնական պահանջմունքների ամուսնության ոլորտում: Մեր հայրենակիցների իրական պահանջմունքը խելամիտ, ժամանակակից կրթական ռեֆորմներն են:
Արման Սուլեյմանյան